22/12/2016

 Dąbrowa Górnicza usytuowana jest w dorzeczu rzeki Przemszy i Białej Przemszy.

Przez tereny miasta przepływają Trzebyczka, Pogoria, Babia Ława, Pagor stanowiące dopływy Przemszy oraz Strumień Błędowski, Biała, Bobrek, Rakówka, Jamki, które są dopływami Białej Przemszy.

 

Zbiorniki wodne w Dąbrowie Górniczej

 Zbiornik wodny Pogoria I

Zbiornik wodny Pogoria I powstał w miejscu wyrobiska po eksploatacji piasku poodsadzkowego. Powierzchnia całego wyrobiska wynosi 82,3 ha, a powierzchnia zalewu obejmuje 60 ha. Brzegi zbiornika od strony południowej i wschodniej oraz częściowo północnej są strome. Tworzą wysoką, zadrzewioną skarpę. Po stronie północnej znajduje się niewielki odcinek płaskiego brzegu z plażą i kąpieliskiem. Z wyjątkiem kąpieliska, na całym obwodzie zbiornika dno opada bardzo stromo i w odległości kilku metrów od brzegu schodzi do głębokości 5-8 m. Największa jego szerokość wynosi 0,7 km, a długość – 1,6 km.

Do zbiornika uchodzi potok Pogoria, którego wlot w postaci kaskady, znajduje się w jego północno-wschodnim krańcu. Z zalewiska wody wypływają stalową rurą, usytuowana na południowym brzegu w jego części zachodniej; odpływ jest powierzchniowy. Oprócz dopływu wód powierzchniowych zbiornik jest zasilany wysiękami wód gruntowych, wypływających z dolnej partii jego skarpy, głównie z północnej. W okresie powojennym powstałe zalewisko stało się obiektem wykorzystywanym do rekreacji, a wokół niego wybudowano 19 ośrodków, wyposażonych w bazę noclegową i żeglarską. Obecnie w planach zagospodarowania przestrzennego miasta Dąbrowa Górnicza dla obszaru na którym znajduje się zbiornik przewiduje się funkcje wypoczynkowe i uzupełniające usługi handlowe.

Na niezalanym poziomie eksploatacyjnym formują się biocenozy o wyjątkowych wartościach, ze względu na nagromadzenie się tu ginących i rzadkich gatunków roślin. Spotykamy tu wyjątkowo dużą różnorodność zbiorowisk miejsc otwartych, jak: inicjalne torfowiska i młaki źródliskowe, podmokłe i wilgotne łąki niskoturzycowe, jak i zarośla wierzbowe, zespoły bagienne, leśno – zaroślowo – brzozowe i brzozowo – sosnowe.

Zbiornik wodny Pogoria II

Zbiornik Pogoria II stanowi środkowy zbiornik, spośród trzech utworzonych na terenach po eksploatacji piasków, w dolinie rzeki Pogoria. Wyrobisko to powstało w latach 1935 – 1955 dla potrzeb podsadzkowych kopalni „Paryż”. Eksploatowano tu holoceńskie osady rzeczne – piaski średnioziarniste z domieszką frakcji pylastej. Wyrobisko zostało zalane po zaprzestaniu odpompowywania wód, wpływających na ten teren z wyżej położonego zbiornika (wyrobiska) Pogoria I. Obecnie zasilanie Pogorii II odbywa się poprzez ciek łączący oba zbiorniki. Ciek ten przebiega dawnym korytem rzeki Pogorii, jego brzegi są ofaszynowane i częściowo wybetonowane. Maksymalna głębokość w północnej części zbiornika dochodzi do 3,5 m. Generalnie jest on płytki i ma urozmaiconą powierzchnię dna. Szczególne wypłycenie występuje w południowo-wschodniej zatoce.

W planie zagospodarowania przestrzennego sporządzonego dla miasta Dąbrowa Górnicza dla obszaru, na którym znajduje się zbiornik ustalono funkcję podstawową: przyrodniczą natomiast jako uzupełniającą: rekreacyjną z ograniczeniami użytkowymi, które mogą powodować zachwianie równowagi w ekosystemie wodnym.

Na roślinność Pogorii II składają się liczne zbiorowiska roślinne jak szuwary, murawy, łąki, zarośla, lasy łęgowe czy zespoły bagienne i wodne. O bogactwie faunistycznym badanego obszaru decyduje znaczne zróżnicowanie warunków hydrologicznych, rzeźby terenu, podłoża geologicznego i gleb oraz wykształcające się w takich warunkach urozmaicone płaty roślinności. Otoczenie zbiornika prezentuje wysokie walory dydaktyczne pozwalające na zapoznanie się z biocenozami nadwodnymi takimi, jak: szuwary lądowe, zarośla wierzbowe oraz wysoki, mający już charakter lasu łęg wierzbowy.

Zbiornik wodny Pogoria III

Zbiornik Pogoria III powstał w miejscu wyrobiska Gołonóg III. Wyrobisko to było eksploatowane w latach 1962 – 1972. Po zakończeniu eksploatacji odpowiednio ukształtowano czasze przyszłego zbiornika i w latach 1973 – 1975 wypełniono wyrobisko wodą. Zbiornik ten jest zlokalizowany na 4,9 km biegu rzeki Pogorii. Maksymalna głębokość zbiornika wynosi około 15,5 m. Powierzchnia lustra wody wynosi około 207,0 ha, a przeciętne pojemności kształtuje się w granicach 11,41 mln m³.

Zbiornik Pogoria III:

• W czasie powodzi redukuje falę wezbraniową przy wykorzystaniu pojemności jeziornej i ewentualnie rezerwy powodziowej przypadkowej lub przygotowanej.
• jest obiektem rekreacyjno – wypoczynkowym.
• a także zbiornikiem dla hodowli ryb.

Długość linii brzegowej zbiornika wynosi 6,3 km. Na północnym krańcu występują wybrzeża piaszczyste o dużym nachyleniu, na zachodnim i najbardziej na wschód wysuniętej części zbiornika utworzyły się wąskie plaże. W części południowo – zachodniej i północno – zachodniej występują brzegi darniowe.

Zbiornik wodny Kuźnica Warężyńska (nazywany Pogorią IV)

Zbiornik Kuźnica Warężyńska utworzony został w wyrobisku byłej kopalni piasku. Dokonana została w ten sposób rekultywacja terenu zdegradowanego ponad trzydziestoletnią działalnością kopalni, a krajobraz został wzbogacony o dodatkowe walory przyrodnicze i rekreacyjno – turystyczne. Zbiornik wraz ze zrealizowanymi uprzednio zbiornikami Przeczyce i Pogoria III tworzy zespół zbiorników retencyjnych w zlewni Czarnej Przemszy. Jego eksploatacja, prowadzona wg zasad zintegrowanej gospodarki wodnej, zapewnia:

• Ochronę przeciwpowodziową dolina Czarnej Przemszy poprzez redukcje fal powodziowych do przepływów nieszkodliwych poniżej zbiorników, co jest szczególnie istotne dla rejonu Będzina.
• Zwiększenie dyspozycyjnych zasobów wody zapewniające pełną gwarancję poborów wody dla użytkowników zgrupowanych głównie w rejonie Łagiszy oraz możliwości pokrycia ewentualnego wzrostu zapotrzebowania w przyszłości o ok. 50% w stosunku do stanu obecnego.
• Możliwości prowadzenia gospodarki rybackiej na zbiornikach oraz wykorzystania ich obrzeży i akwenów dla celów rekreacyjnych i sportów wodnych.