Niepełnosprawność dziecka zmienia sytuację rodziny, nie tylko dlatego, że trzeba zreorganizować niekiedy całe życie domowe, zająć się nowymi rzeczami, zdobyć nowe umiejętności np. nauczyć się obsługi urządzeń medycznych, rozpocząć rehabilitację często związaną z dalekimi dojazdami na zajęcia, lecz także dlatego, że każdy z członków rodziny musi się zmierzyć ze swoimi poglądami i emocjami związanymi z niepełnosprawnością w ogóle. Jednak to od jakości środowiska rodzinnego zależy rozwój potencjalnych możliwości dziecka. Środowisko rodzinne może do pewnego stopnia ograniczać konsekwencje uszkodzeń. Takiej rodzinie potrzebne jest jednak wsparcie informacyjne, materialne i emocjonalne.

Wczesna interwencja

Kiedy rodzi się dziecko z niepełnosprawnością lub zagrożone poważną wadą musi ono pozostawać pod stałą opieką lekarzy specjalistów:

• pediatry,
• neurologa,
• psychiatry ,
• fizjoterapeuty,
• psychologa klinicznego,
• logopedy,
• terapeuty zajęciowego – pedagoga.

Taka opieka nazywana jest wczesną interwencją. To szereg oddziaływań podjętych w stosunku do dziecka i jego rodziny.

Na czym to polega?

Po wizycie u lekarza specjalisty dziecko z trudnościami w rozwoju kierowane jest do specjalistycznej placówki, gdzie będzie dokonana diagnoza jego funkcjonowania oraz zaproponowane zostaną różne formy wspomagania jego rozwoju.

Wsparciem powinna być także objęta rodzina dziecka. Działania te mają na celu jak najszybsze wykrycie trudności rozwojowych u dziecka i minimalizowanie ich tak, aby uzyskać możliwie najlepszy dla niego rozwój w sferze ruchowej, intelektualnej, emocjonalnej i społecznej.

We wczesnym okresie życia powiązanie ze sobą sfer rozwoju ruchowego i psychicznego dziecka jest bardzo ścisłe i dlatego bardzo ważna jest jak najszybsza reakcja na zauważone deficyty.

 

Wczesne wspomaganie rozwoju
Jeśli dziecko jest niepełnosprawne lub pojawia się obawa, że jego rozwój przebiega nieprawidłowo, można  skorzystać z bezpłatnej pomocy i wsparcia specjalistów Zespołów Wczesnego Wspomagania Rozwoju – logopedy, surdologopedy, psychologa, fizjoterapeuty, oligofrenopedagoga, tyflopedagoga, surdopedagoga.

Celem wczesnego wspomagania rozwoju jest pobudzenie rozwoju psychoruchowego i społecznego dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do czasu podjęcia nauki szkolnej. Wsparcie realizowane jest przez:

• przedszkola i szkoły podstawowe, w tym specjalne,
• specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze,
• specjalne ośrodki wychowawcze,
• ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze
• poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne, w których powołano zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.

Obejmowane są nimi dzieci z niepełnosprawnościami oraz ich rodziny od chwili stwierdzenia niepełnosprawności do rozpoczęcia nauki w szkole.

Podstawą do objęcia dziecka taką opieką jest:

• opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

W celu uzyskania opinii rodzic lub opiekun prawny dziecka musi złożyć wniosek do poradni psychologiczno-pedagogicznej.

W Dąbrowie Górniczej funkcjonują dwie poradnie:

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Dąbrowie Górniczej
ul. 3 Maja 22
41-300 Dąbrowa Górnicza
tel.: 32 262 38 11,
32 262 53 50,
32 262 38 77,
32 262-53-51
e-mail: poradnia@dabrowa-gornicza.pl

In Corpore
ul. Wyszyńskiego 1
41-300 Dąbrowa Górnicza
tel. 32 793 90 25
e-mail: dabrowa@centrumincorpore.pl

Do wniosku należy dołączyć:

• dokumentację uzasadniającą wniosek w szczególności wydane przez specjalistów opinie, zaświadczenia oraz wyniki obserwacji i badań psychologicznych, pedagogicznych i lekarskich, dokumentacje medyczną dotyczącą leczenia specjalistycznego oraz poprzednio wydane orzeczenia lub opinie , jeżeli takie zostały wydane;
• zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia dziecka.

Zespół Orzekający w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku jest zobowiązany do wydania opinii. Rodzic (opiekun prawny) ma prawo odwołania się od opinii do Kuratora Oświaty za pośrednictwem zespołu, który wydał opinię w terminie 14 dni od jego doręczenia.

Po otrzymaniu opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecko może otrzymać pomoc : pedagoga, psychologa, logopedy oraz innych specjalistów, w zależności od potrzeby.

Dzieciom posiadającym opinię o potrzebie wczesnego wspomagania przysługuje od 4 do 8 godzin zajęć w miesiącu. W szczególnych przypadkach miesięczny wymiar godzin może być wyższy jednak wymaga to zgody organu prowadzącego zajęcia.

Dzieci u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, powstałe w okresie prenatalnym lub w czasie porodu. Musi to być potwierdzone zaświadczeniem lekarskim (zaświadczenie lekarskie). Ta pomoc realizowana jest w ramach rządowego programu „Za życiem”.

Opiekę taką organizuje wiodący ośrodek koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczy. Ośrodkiem pełniącym taką funkcję w Dąbrowie Górniczej jest

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Dąbrowie Górniczej,
ul. Swobodna 59
41-300 Dabrowa Górnicza
Koordynator Edyta Wilczak ,
tel.: 32 261 80 03 (wew. 2120)

Ośrodek:

• udziela rodzicom informacji dotyczących problemów na jakie narażone jest ich dziecko;
• wskazuje najlepsze dla dziecka formy pomocy rehabilitacyjnej, terapeutycznej, fizjoterapeutycznej, psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej;
• organizuje wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w wymiarze do 5 godzin tygodniowo dla danego dziecka, oraz – w zależności od potrzeb dziecka– dodatkowych usług terapeutów,
  fizjoterapeutów, psychologów, pedagogów, logopedów i innych specjalistów.

Działania ośrodka skierowane są do dzieci z deficytami rozwojowymi lub zagrożonych niepełnosprawnością, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci do lat 3.

Dziecięca Opieka Koordynowana (DOK)

Rodziny, w których przyszło na świat ciężko chore dziecko mogą skorzystać z uprawnień wynikających z ustawy „Za życiem”, to znaczy z :

• Dzieci do lat 3, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenia albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu (zaświadczenie “za życiem”) oraz noworodki urodzone przedwcześnie przed ukończeniem 33 tygodnia ciąży z bardzo małą masą urodzeniową, wymagające specjalistycznej opieki mają prawo do korzystania z Dziecięcej Opieki Koordynowanej (DOK).

DOK to ośrodki, które w sposób kompleksowy opiekują się dzieckiem. Opieka kompleksowa to taka, która zapewnia dostęp i terminy do niezbędnych specjalistów, których opieką powinno być objęte dziecko. Ta forma opieki nad dzieckiem nie jest określona limitami, co oznacza, że pula zabiegów, wizyt czy kontroli nie może zostać wyczerpana.

Opieka może być sprawowana do 3 roku życia dziecka, przy czym po upływie każdego roku lekarz prowadzący w porozumieniu ze specjalistycznym zespołem podejmuje decyzję o jej kontynuacji, bądź zakończeniu.

W województwie śląskim program realizowany jest w:
Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka
im. św. Jana Pawła II w Katowicach.
tel. 32 2071970

Wymagane dokumenty:
Zaświadczenie lekarskie (zaświadczenie lekarskie) , które potwierdza ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które może wystawić:

• lekarz podstawowej opieki zdrowotnej,
• lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, który posiada specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej,
• specjalista w dziedzinie pediatrii.

Świadczenie “ Za życiem”

Świadczenie „Za życiem” to jednorazowe świadczenie pieniężne z tytułu urodzenia się dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (tzw. Świadczenie “ Za życiem”) w wysokości 4 000 zł .

Świadczenie to przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka bez względu na dochód.

Wniosek o przyznanie tego świadczenia należy złożyć w:
Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Dąbrowie Górniczej,
Al. Józefa Piłsudskiego 2,
41-300 Dąbrowa Górnicza

Do wniosku należy dołączyć :

• zaświadczenie (zaświadczenie lekarskie) potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wystawione przez lekarza posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii.
• zaświadczenie lekarskie lub zaświadczenie wystawione przez położną potwierdzające pozostawanie kobiety pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do porodu. Wymóg ten nie dotyczy osób będących opiekunami prawnymi lub opiekunami faktycznymi dziecka (opiekun faktyczny dziecka to osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka), a także do osób, które przysposobiły dziecko.

Żeby wniosek o przyznanie świadczenia został rozpatrzony musi zostać złożony w terminie do 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.

Na  jakie wsparcie  jeszcze można liczyć ? 

Dzieci, którym lekarz wystawił zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu maja prawo do:

• korzystania z wyrobów medycznych, na zasadach określonych w ustawie „Za życiem”,
• korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.

Dzieci z orzeczona niepełnosprawnością mają prawo do:

• pierwszeństwa w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej,
• pomocy psychologicznej dla dzieci i rodziców,
• rehabilitacji leczniczej,
• częściowej lub pełnej refundacji zakupu wyrobów medycznych (np. pieluchomajtki, cewniki, protezy), na podstawie zlecenia upoważnionej osoby (np. lekarz pediatra, neonatolog)
• zakupu leków poza kolejnością,
• opieki nad dzieckiem na czas urlopu bądź odpoczynku (tzw. opieka wytchnieniowa),
• kompleksowej usługi opiekuńczej i rehabilitacyjnej,
• opieki poprawiającej jakość życia osób w ostatniej fazie choroby (opieki paliatywnej
  i hospicyjnej w warunkach domowych lub stacjonarnych),
• innych świadczeń wspierających rodzinę, w tym pomocy prawnej (prawa rodzicielskie
  i uprawnienia pracownicze).

Pomoc asystenta rodziny

Każda kobieta w ciąży i jej rodzina może skorzystać z pomocy i wsparcia asystenta rodziny (asystent rodziny). Asystent nie tylko odpowie na pytania, ale też na podstawie pisemnego upoważnienia będzie mógł załatwiać w twoim imieniu sprawy w różnych instytucjach. Asystent pomoże Ci także rozwiązać problemy opiekuńczo-wychowawcze.

Jaka jest rola asystenta rodziny:

• udziela informacji gdzie i jaką pomoc dla rodziny możesz uzyskać,
• może reprezentować rodzinę przed instytucjami i urzędami,
• udziela wsparcia psychologicznego,
• udziela porad w zakresie pielęgnacji i opieki nad niemowlęciem,
• udziela pomocy w przezwyciężaniu problemów wychowawczych,
• wspiera w realizacji codziennych obowiązków.

Ze wsparcia asystenta rodziny można skorzystać w każdej sytuacji, wystarczy wyrazić taką wolę.

W tym celu należy wystąpić z wnioskiem do:

Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dąbrowie Górniczej.

Więcej informacji tel. 571 332 316
email: aszczerba@mops.com

Ważne: W przypadku zaistnienia okoliczności wskazanych w ustawie „Za życiem” nie jest stosowana procedura wymagająca m.in. przeprowadzenia przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego.

 

Pomoc w ramach wczesnej interwencji
Ośrodki z terenu województwa śląskiego, gdzie w jednym miejscu można uzyskać pomoc fachowców wielu dziedzin, tak aby zapobiec lub nie dopuścić do pogłębiania się niepełnosprawności:

Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Ośrodek Wczesnej Interwencji
ul. G. Zapolskiej 3, 41-218 Sosnowiec
Telefon do rejestracji: 322 929 193
Telefon: 327 207 700

Ośrodek Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczy (OREW)
41-500 CHORZÓW,
ul. Czysta 7,
tel.: 32 246 11 62

SPERO Terapia i Wsparcie Sp. z o.o.
Ośrodek Rehabilitacji Dziennej – Punkt Wczesnej Interwencji – zaburzenia wieku rozwojowego.
ul. św. Piotra 9, 41-500 Chorzów
Telefon do rejestracji: 887 266 912
Telefon: 887 266 912

Ośrodek Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczy (OREW)
43-400 CIESZYN,
ul. Mickiewicza 13,
tel.: 33 858 13 64

Gliwicki Ośrodek Adaptacyjno Rehabilitacyjny (GOAR)
44-100 GLIWICE,
ul. Słowackiego 58 d,
tel.:32 231 52 13

Ośrodek Wczesnej Interwencji (OWI)
43-600 JAWORZNO,
ul. Chopina 19,
tel.: 32 616 69 44

Samodzielny Ośrodek Rehabilitacyjno- Oświatowy dla dzieci Niepełnosprawnych (OWI)
40-887 KATOWICE,
ul. Ułańska 5a,
tel.: 32 250-44-99

Ośrodek Rehabilitacyjno- Edukacyjno-Wychowawczy (OREW)
40-484 Katowice-Giszowiec,
ul. Gościnna 8,
tel.: 256 07 26

Ośrodek Wczesnej Interwencji
43-190 Mikołów,
ul. Słowackiego 21c,
tel.: 32 226 22 64

Ośrodek Rehabilitacji Dziennej (ORD)
41-400 Mysłowice,
ul. Laryska 7,
tel.: 32 316 01 60

Ośrodek Wczesnej Interwencji (OWI)
41-218 Sosnowiec,
ul. G. Zapolskiej 3,
tel.: 32 720 77 00 wew. 114
32 720 77 00 wew. 134
32 720 77 00 wew. 119

Ośrodek Wczesnej Interwencji (OWI)
TYCHY,
ul. Niepodległości 90, tel. 127-33-00

Ośrodek Wczesnej Interwencji (OWI)
41-800 Zabrze,
ul. 3-go Maja 10,
tel. 275-33-72 wew.237

Ośrodek Wczesnej Interwencji (OWI)
44-240 Żory,
ul. Piastów Górnośląskich 8,
Oś. Księcia Władysława,
tel.: 32 434 52 36

Jurajskie Centrum Medyczne Bożek Spółka Jawna
Ośrodek Wczesnej Interwencji (ośrodek rehabilitacji dziennej dla dzieci)
42-400 Zawiercie
ul.11 listopada 2-4,
Telefon do rejestracji: 326 706 791
Telefon: 326 706 791