26 października obchodzony jest Światowy Dzień Donacji i Transplantologii.

Ten dzień jest nie tylko dobrą okazją na zwrócenie uwagi na niezwykłą wartość przeszczepu komórek, narządów lub tkanek, ale też warto w tym dniu przypomnieć informacje na temat stanu prawnego obowiązującego w Polsce regulującego pobieranie komórek, tkanek i narządów w celu ich przeszczepienia.

Zostało to uregulowane w ustawie z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Zgodnie z ustawą, jeżeli ktoś za życia nie wyraził sprzeciwu, lekarze mogą po śmierci pobrać od niego komórki, tkanki i narządy w celu ich przeszczepienia, a zgoda rodziny nie jest do tego wymagana. Zgodnie z obowiązującym prawem przed pobraniem komórek, tkanek lub narządów od osoby zmarłej lekarz lub osoba przez niego upoważniona ma obowiązek zasięgnąć informacji, czy nie został zgłoszony sprzeciw do Centralnego Rejestru Sprzeciwów, a także ustalić na podstawie dostępnych informacji lub dokumentów, czy sprzeciw nie został wyrażony w innej formie.

Dlatego warto, by nasi najbliżsi znali nasze stanowisko w tej sprawie. Każdy, kto chciałby, aby po śmierci jego organy mogły uratować innemu człowiekowi życie może złożyć pisemne oświadczenie. Oświadczenie będzie miało charakter informacyjny dla rodziny i lekarzy.

Pod artykułem znajdziecie wzór takiego oświadczenia pobrany ze strony Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” (www.poltransplant.org.pl). Jednym z zadań Centrum jest koordynacja pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów na terenie Polski.

Takiego oświadczenia nie trzeba zgłaszać ani rejestrować w żadnym systemie. Wystarczy je wydrukować, wypełnić i wsadzić do dokumentów, które zazwyczaj mamy przy sobie. Warto też poinformować o nim naszych bliskich.

Jeśli jednak mamy odmienne stanowisko w tej sprawie i nie chcemy, by nasze komórki, tkanki czy narządy zostały od nas pobrane po śmierci w celu przeszczepienia, osoba dorosła może wyrazić sprzeciw. W przypadku małoletniego lub innej osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, sprzeciw może wyrazić za ich życia przedstawiciel ustawowy. W przypadku małoletniego powyżej lat szesnastu sprzeciw może wyrazić również on sam.

Sprzeciw może zostać wyrażony w różnych formach. Jedną z nich jest wpis w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich, zwany Centralnym Rejestrem Sprzeciwów. Rejestr prowadzony jest przez Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant”. Pod artykułem znajduje się formularz Zgłoszenia, przy pomocy którego można wnieść o dokonanie wpisu o sprzeciwie w Rejestrze i o dokonanie skreślenia wpisu o sprzeciwie. Aby wyrazić sprzeciw w tej formie należy go wydrukować, wypełnić i przesłać na adres: Centralnego Rejestru Sprzeciwów, Al. Jerozolimskie 87, 02-001 Warszawa.

Po dokonaniu wpisu w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów osoba, która wysłała formularz Zgłoszenia, powinna otrzymać list polecony z potwierdzeniem dokonania wpisu.

Kolejną formą wyrażenia sprzeciwu jest pisemne oświadczenie podpisane przez osobę, która je składa. Sprzeciw można wyrazić również w formie ustnego oświadczenia złożonego w obecności co najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich potwierdzonego. Warto pamiętać, że sprzeciw można cofnąć w każdym czasie z zastosowaniem takich samych form, w jakich może być on złożony.

W Światowym Dniu Donacji i Transplantologii przypominamy, że każdy z nas może także po śmierci złożyć drugiemu człowiekowi dar. Dar umożliwiający pobranie po naszej śmierci komórek, tkanek i narządów w celu ich przeszczepiania. Ten dar może uratować życie człowieka albo nawet wielu ludzi.

W nadziei ratowania życia innym, każdy z nas może wydrukować, wypełnić i wsadzić do dokumentów, które zwykle ma przy sobie oświadczenie woli o wyrażeniu zgody na pobranie po śmierci swoich tkanek i narządów do przeszczepiania, a także poinformować bliskich o swojej woli w tym zakresie.

 

Dokumenty do pobrania:

Oświadczenie: zgoda na pobranie narządów lub tkanek

Zgłoszenie do Centralnego Rejestru Sprzeciwów