27 maja 1990 r. odbyły się pierwsze po II wojnie światowej wolne wybory w Polsce – nie parlamentarne, nie prezydenckie, ale samorządowe. Samorząd terytorialny to mieszkańcy, a dokładniej mówiąc ich wspólnota.

Jej odbudowywanie jest największym sukcesem przemian ustrojowych ostatniego 30-lecia w naszym kraju. Nie byłoby jej bez samoorganizacji i współdecydowania o lokalnych ojczyznach. Dziś, jest ważniejsza niż kiedykolwiek, bo w niej nadzieja na demokratyczną Polskę.

Trzy dekady temu Polacy zyskali wpływ na najbliższe otoczenie, możliwość mówienia o potrzebach lokalnej społeczności, tworzenia oddolnych inicjatyw, które niejednokrotnie przeradzały się w lokalne fundacje czy stowarzyszenia, stając się filarem prawdziwie demokratycznego państwa.

− Decentralizacja władzy jaka dokonała się przed 30 laty oznaczała dla wszystkich osób, będących na przestrzeni tego okresu radnymi Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej, nie tylko możliwość działania, ale także wzięcie na swoje barki odpowiedzialności za efekt dokonujących się przemian. Na przestrzeni ostatniego trzydziestolecia każda z tych osób miała swój wkład i niemały udział w budowaniu nowoczesnej Dąbrowy. Wierzę, że zmiany zachodzące w naszym mieście, nad którymi wszyscy pracujemy, spełniają oczekiwania społeczeństwa XXI wieku i sprzyjają integracji naszej lokalnej wspólnoty! – mówi Agnieszka Pasternak, przewodnicząca dąbrowskiej Rady Miejskiej.

Więzi lokalne

Wartościami fundamentalnymi dla rozwoju samorządu terytorialnego są więzi lokalne, poczucie wspólnoty, kapitał społeczny, czy wreszcie społeczeństwo obywatelskie. To one dominują nad podziałami społecznymi, światopoglądowymi i politycznymi. Pokazuje to historia dąbrowskich wspólnot, zaczynając od komitetów obywatelskich powstałych w 1914 roku wraz z wybuchem I wojny światowej, potem działania założycieli Dąbrowy Górniczej − ks. Grzegorza Augustynika, proboszcza parafii Matki Boskiej Anielskiej, Adama Piwowara, socjalisty, pierwszego prezydenta miasta oraz Kazimierza Srokowskiego, narodowca, sokolnika, pierwszego przewodniczącego Rady Miejskiej, osób skrajnie różniących się co do poglądów, jednak dobro miasta i mieszkańców stawiających najwyżej.

Duch społecznika

Tradycje dąbrowskich wspólnot kontynuowane są dzisiaj. W 2020 roku mieszkańcy działają w blisko 300 stowarzyszaniach i fundacjach. Prawie 100 z nich realizuje 150 zadań zleconych przez miasto na kwotę ponad 16 mln zł. Działa Dąbrowskie Forum Organizacji Pozarządowych oraz inne organy dialogu i systemu konsultacji społecznych, m.in. Dąbrowski Budżet Partycypacyjny, w ramach którego od 2013 r. w naszym najbliższym otoczeniu zostały wypracowane i zrealizowane 522 projekty i inicjatywy.

System konsultacji, wdrażany na poszczególnych szczeblach dąbrowskiej administracji, w różnych procesach inwestycyjnych, pozawala razem planować miasto. Czteroletni proces pod logiem Fabryki Pełnej Życia, angażujący mieszkańców, przedsiębiorców, uczniów, seniorów, urzędników, ekspertów zaowocował dziś wdrażaniem pomysłu na nowe, prawdziwe centrum Dąbrowy Górniczej. Każdy z mieszkańców, jeśli tylko chce, może przyjść do Centrum Aktywności Obywatelskiej, by w jakiś sposób zaangażować się w życie miasta. Te wszystkie procesy doprowadziły nas do procesu tworzenia 18 Rad Dzielnic, samodzielnych jednostek pomocniczych, które w przyszłości mają szansę współuczestniczyć w zarządzaniu Dąbrową Górniczą.

Troska o dobro wspólne

Dbałość o wspólnotę, solidarność ludzka pokazała się także w ostatnich miesiącach. Mieszkańcy samodzielnie lub w stowarzyszeniach, nieformalnych grupach powstałych w związku z pandemią koronawirusa zaczęli pomagać innym. W społeczności miejskiej zrodziła się inicjatywa szycia maseczek, która przerosła wszelkie oczekiwania, zarówno członków, jak i otoczenia − uszyto do dzisiaj 32 tysiące sztuk. Drukowane są przyłbice dla medyków, zorganizowano infolinię i pakiety pomocowe dla seniorów, akcję wyprowadzania czworonogów na spacer, zakupy dla potrzebujących, wsparcie dąbrowskich przedsiębiorców, a także bezpośrednie wpłaty finansowe na walkę z koronawirusem. Wszystkie te działania odkryły prawdziwe oblicze naszego miasta – zaangażowanie, chęć niesienia pomocy innym i wiara w to, że dobro powraca.

Od 30 lat współtworzymy w naszym mieście wspólnotę.  Przez ten czas nie sposób zliczyć dyskusji, inicjatyw i działań ludzi zaangażowanych w nasze miasto. Od samego początku budowanie samorządu  było ogromnym wyzwaniem i testem dla społeczności lokalnej. Testem na umiejętność samoorganizowania się i radzenia sobie z lokalnymi wyzwaniami. Dlatego też święto samorządu to święto mieszkańców i wszystkich  tych, którzy angażują się w życie Dąbrowy Górniczej. Wszystkim Wam za to dziękuję – mówi Marcin Bazylak, prezydent miasta.

30. rocznica odrodzenia polskiej samorządności to dobra okazja, aby uczcić to, co się przez ten czas udało, a także porozmawiać o tym, co można zrobić lepiej w przyszłości. Dąbrowa Górnicza przygotowała z tej okazji specjalną wystawę oraz spotkania jubileuszowe. Ze względu na pandemię zaplanowane uroczystości odbędą się jednak później. Szczegóły znajdą się na stronie internetowej miasta.