Każdy z nas, młodszy czy starszy, zapewne słyszał słowo „schizofrenia”. W większości z nas budzi ono lęk, niepokój i niechęć. Chorego spostrzegamy jako groźnego wariata zagrażającego naszemu bezpieczeństwu, albo jako osobę o rozdwojonej osobowości jak filmowy dr Jekyll i Mr Hyde.

Dlaczego tak bardzo boimy się schizofrenii i osób na nią cierpiących? Wokół tej choroby narosło mnóstwo mitów i nieprawdziwych przekonań, bo przeciętny Nowak czy Kowalski nigdy nie miał możliwości zetknięcia się z osobą chorą i poznania, czym tak naprawdę jest schizofrenia. A na schizofrenię może zachorować każdy, niezależnie od wykształcenia, statusu społecznego czy stylu życia jaki prowadzi.Warto więc poznać schizofrenię i z większą wyrozumiałością patrzeć na osoby chore.

Schizofrenia pochodzi od greckich słów schizein -rozszczepić i phern-umysł. Nie oznacza to jednak rozszczepienia jaźni, czy posiadania kilku osobowości, ale rozszczepienie pomiędzy tym, co chory myśli, robi i czuje. Emocje i zachowania chorego często są niespójne i niedostosowane do zewnętrznej sytuacji. Osoba ucieka od świata zewnętrznego i „kryje się” w świecie swoich wewnętrznych przeżyć i doświadczeń. Schizofrenia dotyka około 24 miliony ludzi na świecie.

W Polsce w 2019 roku ze świadczeń medycznych skorzystało 182 tyś. osób chorujących na schizofrenię, przy czym szacuje się, że chorych faktycznie było ok. 250 tyś. Ryzyko zachorowania wynosi 1% dla całej populacji, co oznacza, że jedna osoba na 100 jest chora właśnie na schizofrenię. Choroba rozpoczyna się najczęściej u młodych dorosłych pomiędzy 15 a 35 rokiem życia, rzadko po 40 roku życia, chociaż jej występowanie jest możliwe w każdym wieku. W równym stopniu dotyka zarówno kobiet jak i mężczyzn. Przyczyny tej choroby nie są do końca znane, w jej rozwoju bierze się pod uwagę m.in. czynniki biologiczne, genetyczne, społeczne, środowiskowe i psychologiczne.

Do podstawowych objawy schizofrenii należy:
– autyzm – chory zaczyna interesować się wyłącznie swoimi wewnętrznymi przeżyciami, żyje wyobrażeniami, izoluje się od bliskich, staje się dziwaczny, niezrozumiały dla otoczenia,
– zaburzenia asocjacji – rozluźnieniu ulega proces kojarzenia, pojawiają się zaburzenia myślenia,
– zaburzenia afektu – u chorego pojawia się zubożenie, sztywność i spłycenie emocjonalne. Często chory sprawia wrażenie jakby nie czuł, a jego twarz nie wyraża żadnych emocji.

Obok tych objawów mogą występować, choć wcale nie muszą, objawy wytwórcze, które powodują, że zachowanie chorego dodatkowo staje się dziwaczne, niezrozumiałe i często wręcz niepokojące. Są to urojenia czyli fałszywe przekonania i sądy dotyczące rzeczywistości nie podlegające racjonalnej argumentacji oraz halucynacje tj. nieprawdziwe doznania zmysłowe, których pojawianie się nie wiąże się z żadnym obiektywnie występującym bodźcem zewnętrznym. Najczęściej spotykanym rodzajem halucynacji są halucynacje słuchowe – chory słyszy głosy o różnym charakterze np. głosy, które nakazują mu coś zrobić. Różnorodność objawów schizofrenii jest tak duża, że nie ma dwóch osób, u których rozwinąłby się dokładnie taki sam „zestaw” objawów.

Schizofrenia budzi nasz lęk, który podsycany jest zakorzenionymi w społecznej świadomości mitami na temat osób chorych. Ale nieprawdą jest, że osoby cierpiące na schizofrenię są bardziej niebezpieczne dla otoczenia niż osoby zdrowe psychicznie. Dane statystyczne jasno pokazują, że osoby chore są sprawcami mniej niż 1% przestępstw do jakich dochodzi w dużych miastach. Nieprawdziwe jest również przekonanie, że osoby chore na schizofrenię są upośledzone umysłowo. Schizofrenia nie wiąże się z niższym poziomem inteligencji. Często, wręcz przeciwnie, osoby chore posiadają niezwykłe uzdolnienia matematyczne czy artystyczne jak np. John Nash, laureat nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, Wacław Niżyński, jeden z najwybitniejszych tancerzy i choreografów, Syd Baret, muzyk zespołu Pink Floyd czy poeta Rafał Wojaczek.

Schizofrenię można i należy leczyć. W jej leczeniu bardzo ważna jest współpraca z psychiatrą, regularne zażywanie leków, ale również rehabilitacja psychospołeczna, dzięki której chory nabywa i rozwija umiejętności niezbędne w codziennym życiu oraz odzyskuje zdolność do podjęcia dotychczasowych ról społecznych.

Osoby cierpiące na schizofrenię oraz inne zaburzenia psychiczne z terenu Dąbrowy Górniczej uzyskają pomoc i wsparcie w Środowiskowym Domu Samopomocy przy ul. Morcinka 15 (tel. 32 264 15 63). Ośrodek oferuje pomoc psychologiczno – pedagogiczną, pomoc pracownika socjalnego, ciepły posiłek, możliwość skorzystania z kąpieli oraz pralni, wycieczki krajoznawcze, wyjścia do kina, teatru itp. Prowadzi treningi umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, treningi funkcjonowania w codziennym życiu, arteterapię, terapię ruchem i wiele innych zajęć, które aktywizują i rozwijają naszych uczestników. Wszystkie świadczenia w placówce są nieodpłatne.

W tym roku Środowiskowy Dom Samopomocy obchodzi jubileusz 25-lecia działalność. Z tek okazji serdecznie zapraszamy wszystkich Czytelników do udziału w konkursie na nazwę dla naszego Domu. Zgłoszenia prosimy przesyłać na adres: sekretariat@sds.dg.pl do dnia 20 października 2022 r.